Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất cấp tài khoản xác thực với tên thật, số điện thoại mới để viết bài, bình luận, phát trực tiếp trên mạng xã hội.
Đề xuất này được đưa vào dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và Nghị định 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2013/NĐ -CP.
Dự thảo này đã được trình Chính phủ vào cuối năm ngoái. Trong một báo cáo hồi đầu tháng 5, Bộ TT&TT cho biết sau khi được sự đồng ý của Chính phủ, Bộ đang phối hợp xây dựng, hoàn thiện để trình Chính phủ trong quý II/2023.
Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số quy định về quản lý nền tảng xuyên biên giới và nội dung thông tin trên không gian mạng. Trong đó có quy định mạng xã hội trong nước và xuyên biên giới phải định danh người dùng và cung cấp thông tin định danh cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu.
Việc nhận dạng này được thực hiện bằng cách xác thực tên thật và số điện thoại. Dự kiến, tại Việt Nam, mạng xã hội chỉ cho phép các tài khoản đã được xác định danh tính viết bài, bình luận, sử dụng tính năng livestream (phát trực tiếp). Nếu không, người dùng chỉ có thể xem nội dung.
“Những tài khoản không rõ nguồn gốc sẽ bị đấu tranh, phong tỏa và xử lý với các mức độ khác nhau”, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm cho biết tại phiên giải trình do Ủy ban Tư pháp tổ chức ngày 8/8. 5.
Đơn yêu cầu xác minh thông tin tài khoản sử dụng CCCD. Hình ảnh: Lưu Quý
Theo dự thảo, mạng xã hội có trách nhiệm định danh người dùng. Ngoài ra, họ phải quản lý nội dung phát trực tiếp, xóa nội dung đó trong vòng ba giờ khi có yêu cầu. Đối với các kênh, tài khoản muốn cung cấp dịch vụ có thu, người dùng cần đăng ký với Bộ Thông tin và Truyền thông.
Trên thực tế, trong những năm qua, một số mạng xã hội phổ biến cũng yêu cầu xác minh danh tính với một số nhóm tài khoản. Từ năm 2014, người dùng Facebook ở nhiều khu vực, trong đó có Việt Nam, phải sử dụng tên thật. Quy định này sau đó đã được nới lỏng. Tuy nhiên, khi có vấn đề liên quan đến tài khoản, người dùng sẽ phải gửi thông tin cá nhân như ảnh chụp giấy tờ tùy thân để mạng xã hội xem xét.
YouTube và Google không yêu cầu danh tính khi tạo tài khoản. Tuy nhiên, người dùng cũng cần nhập số điện thoại để xác minh tài khoản và xác thực hai yếu tố. Riêng đối với những người kiếm tiền từ YouTube và Google AdSense, nền tảng được yêu cầu cung cấp danh tính cá nhân, nếu không thanh toán sẽ bị dừng. “Điều này giúp xác nhận thông tin tài khoản của bạn là chính xác và bảo vệ bạn khỏi gian lận”, tuyên bố của Google nêu rõ.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh ngày càng nhiều hoạt động của người dân chuyển sang môi trường số, việc quản lý và định danh tài khoản số sẽ giúp các quy định pháp luật được áp dụng thống nhất, bình đẳng. bất kể ngoài đời thực hay trên mạng.
“Điều này góp phần loại bỏ những nội dung xấu, sai trái, vi phạm, gây hại cho xã hội trên không gian mạng, bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức, đồng thời nâng cao ý thức, trách nhiệm khi tham gia trên không gian mạng”, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Công nghệ Việt Nam nhận xét. Công ty Công nghệ An ninh mạng NCS.
Thách thức nhận dạng tài khoản
Theo ông Sơn, do các nền tảng hoạt động xuyên biên giới nên việc áp dụng sẽ gặp nhiều thách thức nếu không phải là một tiêu chuẩn được công nhận trên toàn cầu. Thông qua công cụ thay đổi vị trí, người dùng có thể dễ dàng đăng ký tài khoản ở quốc gia khác để sử dụng tại Việt Nam.
Ngoài ra, chuyên gia này cho rằng nhu cầu ẩn danh để trao đổi, tương tác với người khác “là nhu cầu có thật của con người, có từ trước khi Internet phát triển”. Có những tính năng, thậm chí là các loại dịch vụ được thiết kế để phục vụ nhu cầu này của con người. “Việc loại bỏ ẩn danh là vô cùng khó khăn và cần sự nỗ lực của tất cả các bên, từ cơ quan quản lý, nhà cung cấp dịch vụ đến người dùng”, ông Sơn nói.
Nhiều nền tảng xác định thông qua tài khoản của một dịch vụ khác, chẳng hạn như tài khoản Facebook được tạo thông qua email của Google. Một số ứng dụng OTT, mạng xã hội sử dụng số điện thoại. Tuy nhiên, hiện nay sim không chính chủ vẫn tồn tại. Với tình hình này, chỉ cần một trong những nền tảng liên quan không tuân thủ các yêu cầu, danh tính sẽ bị phá vỡ. Vì vậy, quá trình này đòi hỏi sự đồng bộ và thống nhất cao của các bên.
Xác minh danh tính đồng nghĩa với việc người dùng phải cung cấp cho mạng xã hội các thông tin như CCCD, số điện thoại. Theo các chuyên gia an toàn thông tin, điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ lộ dữ liệu người dùng. “Trước đây có nhiều trường hợp lộ thông tin người dùng từ mạng xã hội. Nếu không phải định danh, một số người có thể chọn tên ảo, hạn chế cung cấp thông tin cá nhân”, ông Sơn nói.
Khiêm Vũ, quản trị một nhóm sáng tạo nội dung trực tuyến, cho biết việc định danh giúp giảm tài khoản ảo, góp phần làm môi trường trực tuyến trong sạch hơn, đồng thời người sáng tạo nội dung yên tâm hơn trong hoạt động. Tuy nhiên, ông cho rằng việc định danh cần được thực hiện phù hợp, thuận tiện, tránh gây khó khăn cho người dùng nói chung và người sáng tạo nội dung trên mạng xã hội nói riêng.
Lưu Quý