TikTok có lẽ là dịch vụ truyền thông xã hội duy nhất gần đây đã đe dọa các nền tảng thống trị từ lâu.
Trong cuộc điều trần vào tuần trước, Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg đã phủ nhận rằng mạng xã hội này đang ở vị trí quá thống trị. Để củng cố điều này, anh liệt kê ra hàng loạt cái tên đối thủ. Gần như toàn bộ danh sách là những gã khổng lồ công nghệ đang tham gia cùng Zuckerberg trong phiên điều trần chống độc quyền của Quốc hội Mỹ.
Tuy nhiên, có một cái tên có thể coi là mối đe dọa thực sự đối với Facebook. Đó không phải là Amazon, Apple hay Google. “Ứng dụng phát triển nhanh nhất”, Zuckerberg nói khi bắt đầu bài phát biểu của mình, “là TikTok.”
Chỉ trong một thời gian ngắn, TikTok đã có 100 triệu người dùng tại Mỹ. Phần lớn đây là những người trẻ tuổi – nhóm khách hàng được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn. TikTok cũng đã sản sinh ra một thế hệ ngôi sao mạng xã hội mới và có ảnh hưởng văn hóa rất lớn.
Người dùng sử dụng ứng dụng TikTok trên điện thoại thông minh. Hình ảnh: AP
Tuy nhiên, điều này có thể không kéo dài. Cuối tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ cấm các ứng dụng video ngắn hoạt động tại Mỹ. Chính quyền Mỹ trước đây đã nhiều lần lặp lại điều này khi căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng.
Tranh cãi về TikTok nằm ở chỗ công ty mẹ – ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc. Điều này khiến các quan chức Mỹ lo ngại rằng chính phủ Trung Quốc đang sử dụng ứng dụng này để lấy dữ liệu về công dân Mỹ. Tuy nhiên, đến nay TikTok vẫn phủ nhận điều này.
Các nhà phân tích cho rằng nếu cấm TikTok hoạt động tại Mỹ, Trump sẽ chỉ khiến các ông lớn công nghệ, đặc biệt là Facebook và Google, chiếm ưu thế hơn. Kể từ cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016, Quốc hội đã phải chịu áp lực ngày càng tăng trong việc kiềm chế quyền lực và ảnh hưởng của Thung lũng Silicon. Lãnh đạo các hãng công nghệ lớn của Mỹ đã nhiều lần phải điều trần trước Quốc hội vì những cáo buộc này.
Bản thân Tổng thống Trump cũng nhiều lần chỉ trích các công ty công nghệ lớn, cáo buộc Google làm sai lệch kết quả tìm kiếm, Amazon trốn thuế, Twitter và mạng xã hội “bịt miệng” tiếng nói của những người bảo thủ. Trước phiên điều trần tuần trước, ông cũng nói rằng nếu Quốc hội Mỹ không “tạo ra công lý”, ông sẽ dùng đến sắc lệnh của tổng thống.
Trong khi đó, TikTok được coi là dịch vụ truyền thông xã hội duy nhất trong những năm gần đây có nguy cơ thực sự với các nền tảng lớn đã thống trị thị trường trong nhiều năm. Bản thân ByteDance trước đây đã cố gắng tránh bán TikTok ở Mỹ, tin rằng ứng dụng này có thể đe dọa người dùng và doanh thu quảng cáo của Facebook. Công ty dự báo doanh thu TikTok năm nay đạt 1 tỷ USD và năm sau đạt 6 tỷ USD.
Nhận thấy mối đe dọa từ TikTok, cả Facebook và Google đều đã tung ra các sản phẩm tương tự. Vào tháng 6, YouTube (thuộc Google) đã bắt đầu thử nghiệm tính năng video 15 giây. Tháng trước, Instagram của Facebook cũng thông báo rằng một sản phẩm tương tự như TikTok sẽ ra mắt toàn cầu.
TikTok cũng nhận thức được điều này. “Đối với những người muốn tạo ra một sản phẩm cạnh tranh, chúng tôi muốn nói với họ rằng hãy sử dụng nó. Facebook thậm chí đã công bố Reels sau khi bản sao trước đó của họ là Lasso thất bại quá nhanh”, Kevin Mayer – CEO mới của TikTok cho biết trên trang cá nhân của mình vào tuần trước “Tuy nhiên, chúng ta hãy tập trung sức lực vào việc cạnh tranh bình đẳng, cởi mở trong việc phục vụ người tiêu dùng, thay vì nghe những lời lẽ không hay từ đối thủ”.
Nếu chính quyền Trump cấm TikTok, sự cạnh tranh trên thị trường – vốn đã bị chỉ trích là quá thấp – sẽ còn thấp hơn nữa. Và các mạng xã hội mà Trump phàn nàn, như Facebook hay Twitter, sẽ chỉ ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn. Bên cạnh đó, ngay cả khi ứng dụng này không bị cấm tại Mỹ nhưng đã đạt được thỏa thuận bán cho Microsoft thì nó cũng thuộc về một đại gia công nghệ khác.
Hà Thu (theo CNN)