Đầu năm nay, trào lưu vén áo lắc hông trước màn hình rồi chia sẻ trên TikTok được nhiều người thực hiện và gây tranh cãi tại Việt Nam.
TikTok, nền tảng video ngắn với hơn tỷ người dùng, giúp giới trẻ sáng tạo nội dung, nhưng cũng là nơi phát tán nhiều trào lưu độc hại.
Thử thách tự làm hại bản thân
Giữa tháng 5, Tawainna Anderson sống tại Pennsylvania (Mỹ) đã kiện TikTok sau khi cô con gái 10 tuổi của cô tử vong khi thực hiện thử thách trên mạng xã hội. Cô cho biết Nylah đã tham gia “Thử thách ngạt thở”, yêu cầu người chơi phải thực hiện một số động tác gây ngạt thở để rơi vào trạng thái ngất xỉu tạm thời. Khi họ tỉnh lại, họ sẽ chia sẻ video lên nền tảng. Nylah được phát hiện nằm bất động trong phòng ngủ vào ngày 7 tháng 12 năm 2021 và được đưa đến bệnh viện nhưng qua đời 5 ngày sau đó.
Vụ kiện mô tả cách cô ấy phát hiện ra thách thức thông qua các video về xu hướng lan truyền, được đề xuất trên trang For You của TikTok.
Đây không phải là lần đầu tiên trên Tiktok xuất hiện trào lưu khuyến khích người dùng tự làm hại mình. Dựa theo Bưu điện New York, vào tháng 8 vừa qua, nền tảng này đã phải gỡ bỏ nội dung chứa hashtag #milkcratechallenge. Thử thách yêu cầu người dùng xếp các hộp sữa bằng nhựa theo hình kim tự tháp và cố gắng giữ thăng bằng khi leo lên đỉnh, sau đó bước xuống mà không bị ngã. Trên thực tế, hầu hết những người tham gia đều bị ngã và nhiều người bị thương trong quá trình này.
Một số người bị thương khi thực hiện thử thách hộp sữa. Hình ảnh: GetẤn Độ
Trước đó, nhiều trào lưu ác ý khác cũng lan truyền trên TikTok như Veneer Vlog (mài răng), Benadryl Challenge (uống nhiều thuốc dị ứng để tạo ảo giác), Penny Challenge (cắm sạc điện thoại vào ổ điện rồi đánh rơi) đồng xu vào khe hở tạo ra tia lửa điện) khiến các chuyên gia, bác sĩ phải cảnh báo về mức độ nguy hiểm.
Theo báo cáo tiêu chuẩn cộng đồng của TikTok đến cuối năm 2021, mạng xã hội này đã gỡ bỏ hàng triệu video vi phạm liên quan đến bạo lực, khiêu dâm, tự làm hại bản thân… Tuy nhiên, nhiều trào lưu độc hại vẫn diễn ra. xảy ra mà nền tảng không có quyền kiểm soát.
Ám ảnh với sự hoàn hảo
Không chỉ có những thử thách tai hại, trên Tiktok còn xuất hiện hàng loạt trào lưu cổ xúy vẻ đẹp phi thực tế theo khuôn mẫu. Thông qua các bộ lọc video, TikTok mang đến cho người dùng vẻ đẹp hoàn hảo như mắt to, mũi cao, má hồng, da trắng… khiến họ cảm thấy mình xinh đẹp hơn.
Himani Jadeja, một người sáng tạo nội dung trên nền tảng TikTok, nói mang báo rằng bộ lọc video chỉ làm tăng sự phân biệt chủng tộc, khiến nhiều người lầm tưởng đó là vẻ đẹp tiêu chuẩn và kỳ thị những người có đặc điểm cơ thể khác biệt.
Hiện chưa có nghiên cứu đầy đủ về tác động tâm lý của các bộ lọc ảnh, video trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Snapchat… Tuy nhiên, theo tiến sĩ Jasmine Fardouly tại Đại học New South Wales, khi chưa đạt chuẩn của giới trẻ và sắc đẹp, nhiều người tìm thấy sự hài lòng trên ứng dụng, dần dần ảo tưởng về bản thân và không chấp nhận thực tế.
Một trào lưu khác được cho là nguy hiểm là “That Girl”. Hashtag #ThatGirl hiện có hơn 1,3 tỷ lượt xem trên TikTok, kêu gọi phụ nữ hãy trở thành “cô gái ấy” với những thói quen như dậy sớm, giữ dáng đẹp, ăn uống điều độ, vệ sinh sạch sẽ. cuộc sống ngăn nắp, sau đó quay video và đăng lên TikTok.
Tuy nhiên, theo thời gian, trào lưu tạo ra sự cạnh tranh, khiến người tham gia mệt mỏi cả về thể chất lẫn tinh thần. Việc ép bản thân phải có một cuộc sống hoàn hảo, công việc mơ ước và ngoại hình xinh đẹp khiến nhiều cô gái trẻ rất căng thẳng, tự ti và ghê tởm bản thân.
Minh Hằng, 23 tuổi, nhân viên marketing tại Hà Nội và từng tham gia thử thách “That Girl” cho biết: “Mình tham gia vì muốn thúc đẩy bản thân trở nên tốt hơn. Nhưng sau một thời gian, mình dần rơi vào tình trạng căng thẳng. Tôi truy cập Tiktok mỗi ngày, tôi so sánh mình với hình mẫu hoàn hảo đó”.
Khoe thân để nổi tiếng
Nhiều người dùng TikTok chạy theo việc khoe thân để nổi tiếng. Trang thẻ từng cảnh báo về trào lưu “thử thách khỏa thân” khi nhiều cô gái quay cảnh cởi đồ, khỏa thân trước mặt người yêu, bạn bè, người thân… chỉ để ghi lại phản ứng của họ. Trào lưu vén áo, lắc hông trước màn hình điện thoại cũng được nhiều cô gái trẻ thực hiện và gây tranh cãi ở Việt Nam những tháng đầu năm.
Anh Cao Văn Đại (Hà Nội) cho biết, trước đây anh thường cho con mượn điện thoại để xem các video hài hước trên TikTok. Nhưng ngay khi phát hiện ra trào lưu khoe thân, anh đã lập tức xóa ứng dụng này để hạn chế việc con mình tiếp xúc với những nội dung độc hại như vậy.
“Đối với một cô gái trẻ đang phát triển bản sắc của mình, bị cuốn vào một môi trường độc hại như vậy là một sự hủy hoại vô cùng lớn. Khi các cô gái tuổi teen được khen ngợi về sự gợi cảm, họ tin rằng cái giá phải trả là xứng đáng. Giá trị của họ nằm ở ngoại hình”, nhà tâm lý học Paul Sunseri nói. của Đồi El Dorado, California. ifstudies.
“Khi trẻ em và thanh thiếu niên vốn đã phải vật lộn với các vấn đề lo âu, áp lực xã hội và trầm cảm, chúng ta không thể cho phép mạng xã hội gây tổn hại thêm cho sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng”, Tổng chưởng lý bang Massachusetts Maura Healey cho biết khi công bố cuộc điều tra cấp bang về TikTok vào đầu năm nay để xác định mức độ ảnh hưởng của nền tảng video ngắn đối với trẻ em.
Nguyễn Hạnh